γεωσκώληκας

Δακτυλιοσκώληκας, το κυλινδρικό σώμα του οποίου (μέγιστο μήκος 15 εκ.) αποτελείται από πολυάριθμους δακτυλίους ή μεταμερή τμήματα, όμοια μεταξύ τους, έτσι ώστε δεν διακρίνεται η κεφαλή από το υπόλοιπο σώμα. Κάθε μεταμερές τμήμα διαθέτει σμήριγγες, που διαγράφουν τέσσερις μακρουλές σειρές κατά μήκος της κοιλιακής επιφάνειας. Με τις σμήριγγες και τις δύο μυϊκές στιβάδες κάτω από την επιδερμίδα του, το ζώο κατορθώνει να μετακινεί πρώτα το εμπρός και μετά το πίσω τμήμα του σώματός του, με μία χαρακτηριστική κίνηση. Στο μπροστινό τμήμα του σώματος και περίπου στο ένα τρίτο του μήκους του, υπάρχει στα ώριμα άτομα μία μικρή ζώνη (το επίσαγμα), όπου η μεταμέρεια εξαφανίζεται και δίνεται η εντύπωση ενός εξογκώματος. Το χρώμα του περιβλήματος στην περιοχή αυτή είναι σκούρο και η επιφάνεια λεία και ιριδώδης, γεμάτη αδένες. Το έκκριμα των αδένων χρησιμεύει κατά τη σύζευξη ως δεσμός συγκράτησης των ατόμων και ύστερα από αυτή για να σχηματιστεί το βομβύκιο. Ο γ., που είναι ερμαφρόδιτο ζώο, είναι ευαίσθητος στο φως, αν και δεν διαθέτει μάτια. Το στόμα του βρίσκεται στο μπροστινό άκρο και δεν έχει σαγόνια. Καταπίνει χώμα, από το οποίο κατακρατά μόνο τα οργανικά υλικά. Σκάβει υπόγειες στοές στο έδαφος, μέσα στις οποίες παραμένει την ημέρα για να αποφύγει τις δυσμενείς ατμοσφαιρικές συνθήκες. Μετά τη δύση του ηλίου ανεβαίνει στην επιφάνεια και πιάνει με το στόμα του, που βγαίνει σαν μικρή προβοσκίδα, μικρά φύλλα και άλλα οργανικά υπολείμματα, τα οποία τραβά στο έδαφος. Όπως έδειξε ο Δαρβίνος, ο δακτυλιοσκώληκας αυτός είναι ωφέλιμος στη γεωργία, γιατί μαλακώνει τη γη και την κάνει να αερίζεται, ενώ ταυτόχρονα την εμπλουτίζει με αποσυντιθεμένα υλικά και συμβάλλει έτσι σημαντικά στον σχηματισμό καλλιεργήσιμου χώματος. Ο γεωσκώληκας σκάβει υπόγειες στοές στο έδαφος και καταπίνει χώμα από το οποίο χρησιμοποιεί τα οργανικά υλικά· είναι χρήσιμος στη γεωργία, γιατί μαλακώνει τη γη και την κάνει να αερίζεται.

* * *

ο

είδος ολιγόχαιτου δακτυλιοσκώληκα, το σκουλήκι τής βροχής.